Desilo se u 1990. godini
-
David Dinkins položio zakletvu kao prvi afroamerički gradonačelnik New York Cityja.
-
Denominirana je jugoslavenska valuta - dinar tako da je 10.000 dinara postalo 1 novi dinar, a građani su prvi puta nakon drugog svjetskog rata mogli slobodno kupovati stranu valutu u bankama.
-
Panamski general Manuel Antonio Norijega predao se trupama SAD posle 10 dana provedenih u Vatikanskoj ambasadi. Norijega potom deportovan na Floridu, gde mu je suđeno.
-
U železničkoj nesreći na jugu Pakistana poginulo 307 ljudi, kada je ekspresni voz udario u kompoziciju teretnog voza.
-
U najgoroj željezničkoj nesreći u istoriji Pakistana koja se desila kad se prenatrpani putnički voz sudario s praznim teretnim vozom u blizini Sukkura, poginulo 307, a povrijeđeno 700 ljudi.
-
Rođen Aleks Taišeira Santos (port. Alex Teixeira Santos), brazilski fudbalski reprezentativac.
-
Krivi toranj u Pizi je prvi put posle 800 godina svog postojanja zatvoren za turiste radi restauracije.
-
Rođen Gregor Šliri Šlirencauer (njem. Gregor "Schlieri" Schlierenzauer), austrijski skijaš-skakač.
-
Rumunski predsednik Jon Ilijesku saopštio da je Komunistička partija Rumunije stavljena van zakona.
-
Rođen Sergej Aleksandrovič Karjakin (ukr. Сергій Олександрович Карякін; rus. Серге́й Алекса́ндрович Каря́кин), ukrajinsko-ruski šahovski velemajstor.
-
U Beogradu počeo 14. vanredni kongres Saveza komunista Jugoslavije, posljednji njihov kongres.
-
Rođena Bobana Veličković, srpska reprezentativka u streljaštvu. Dvostruka je evropska prvakinja (iz 2010. i 2012) u disciplini vazdušni pištolj 10 metara, pobjednica svetskog kupa u Minhenu 2016. godine.
-
Umrla Ava Lavinija Gardner (engl. Ava Lavinia Gardner), američka filmska glumica.
-
Bivša JNA izvela tenkove na ulice kosovskih gradova, a borbeni avioni nadlijetali Prištinu kako bi bile ugušene demonstracije kosovskih Albanaca. Tom prigodom je poginulo 27 Albanaca, a više od 100 ljudi je ranjeno.
-
Južnoafrički predsednik Frederik de Klerk ukinuo zabranu Afričkog nacionalnog kongresa Nelsona Mandele.
-
Umro Đuro Basler, jugoslavenski i bosanskohercegovački istoričar, arheolog i konzervator.
-
U terorističkom napadu iz zasede na autobus sa izraelskim turistima u Egiptu poginulo je devet turista i dva egipatska policajca, a 20 osoba je ranjeno.
-
Plenum Centralnog komiteta Komunističke partije SSSR prihvatio predlog lidera Mihaila Gorbačova za ukidanje 70-godišnjeg monopola na vlast te partije, čime je otvoren put za višepartijski politički sistem.
-
Lider Afričkog nacionalnog kongresa (ANC) Nelson Mandela pušten je na slobodu nakon 27 godina provedenih u južnoafričkim zatvorima.
-
Umro Nenad Radulović, poznat i kao Neša Leptir, rok muzičar, pjevač beogradske grupe Poslednja igra leptira, a glumio je i u Indeksovom radio pozorištu.
-
SSSR, SAD, Velika Britanija, Francuska i dvije njemačke države su objavili plan o ujedinjenju Njemačke.
-
Svemirska sonda Voyager 1 s udaljenosti od oko 6,4 milijardi km od Zemlje (najveće udaljenosti dotad) snimila fotografiju Zemlje.
-
Velika Britanija i Argentina obnovile diplomatske odnose, prekinute 1982. u vreme rata za Foklandska ostrva.
-
Čehoslovačka komunistička partija isključila je iz članstva bivšeg predsednika države Gustava Husaka, bivšeg premijera LJubomira Štrougala i još 20 visokih funkcionera koji su došli na vlast nakon sovjetske intervencije u Čehoslovačkoj 1968.
-
Pod vođstvom Violete Barios de Čamoro, udružena lista 14 opozicionih partija Nikaragve dobila izbore pobjedivši sandiniste predsednika Danijela Ortege.
-
Sud u Iraku osudio na smrt britanskog novinara Farzada Bazofta zbog špijunaže. Uprkos talasu protesta u inostranstvu i apela iračkim vlastima da mu poštede život, pogubljen 15. marta.
-
Parlament Litvanije proglasio nezavisnost te zemlje od Sovjetskog Saveza. To je bila prva sovjetska republika koja se izdvojila iz SSSR-a.
-
Čileanski diktator, general Augusto Pinoče, posle više od 16 godina prepustio predsednički položaj Patrisiju Elvinu, ali zadržao komandu nad oružanim snagama.
-
Sovjetski parlament izglasao je uvođenje višepartijskog sistema, nakon 72-godišnjeg monopola na vlast Komunističke partije.
-
Nekada poznata kao Jugozapadna Afrika, Namibija je stekla nezavisnost od Južne Afrike, a Sam Nujoma je postao prvi predsjednik.
-
Šri Lanku napustilo 2.000 indijskih vojnika, poslednjih iz kontingenta od 50.000, koji su dve i po godine bezuspešno pokušavali da savladaju oružanu pobunu tamilskih gerilaca protiv centralnih vlasti u Kolombu.
-
Premijer Australije Bob Houk dobio izbore, postavši prvi laburista koji je četiri puta uzastopno osvojio položaj šefa vlade.
-
Feribot "Skandinavska zvezda" zahvaćen plamenom tokom krstarenja u Severnom moru između Norveške i Danske. U nesreći poginulo 158 ljudi.
-
Nepalski kralj Birendra ukinuo zabranu rada političkih partija, na snazi 30 godina.
-
Posle 40 godina vladavine komunista, na izborima u Mađarskoj pobedio je Mađarski demokratski forum.
-
Sovjetski Savez priznao odgovornost za masakr više hiljada Poljaka 1940. u Katinskoj šumi.
-
Rođena Ema Šarlot Djuer Votson (engl. Emma Charlotte Duerre Watson), britanska glumica.
-
Umrla Greta Garbo (šved. Greta Garbo), američka filmska glumica švedskog porijekla.
-
Na prvim višestranačkim izborima u Hrvatskoj pobedila Hrvatska demokratska zajednica, a njen lider Franjo Tuđman izabran za predsednika Predsedništva Hrvatske. Po proglašenja nezavisnosti Hrvatske od SFRJ 25. juna 1991. Tuđman postao predsednik Hrvatske.
-
Premijer Kine Li Peng doputovao u Moskvu. To je bila prva poseta jednog kineskog premijera SSSR-u posle 26 godina.
-
Afrički nacionalni kongres Nelsona Mendele i Vlada Južne Afrike u Kejptaunu počeli razgovore o okončanju vlasti bele manjine u toj zemlji.
-
Letonija objavljuje tokom svoje pjevanjske revolucije, obnovu svoje nezavisnosti od Sovjetskog Saveza nakon oko 50 godina u njemu.
-
U Zagrebu je održan 35. izbor za pjesmu Europe, Eurosong. Pobjednik je bio Talijan Toto Cutugno s pjesmom "Insieme:1992" (Zajedno:1992.).
-
U Zagrebu, na stadionu u Maksimiru, na fudbalskoj utakmici zagrebačkog „Dinama“ i beogradske „Crvene zvezde“ dogodio se krvav obračun navijača.
-
Na aukciji u New Yorku je sliku Portret doktora Gacheta Vincenta van Gogha, kupio japanski biznismen Ryoei Saito za 82,5 milijuna dolara.
-
Umro Alija Sirotanović, rudar iz Trtorića kod Breze u tadašnjoj SFRJ republici Bosni i Hercegovini. Bio je heroj socijalističkog rada. Alija Sirotanović je 24.7.1949., sa svojih osam komorata, za osam sati rada iskopao 152 tone uglja (253-ja kolica), prebacio normu za 215%, srušio dotadašnji rekord Stahanova za 50 tona i postigao svoj svetski rekord u iskopu uglja.
-
Konstituiran prvi Sabor Hrvatske temeljen na slobodnim višestranačkim izborima, a vlast preuzeli Franjo Tuđman i Hrvatska demokratska zajednica. Od 1991. do 2001. taj se službeno proslavljao kao Dan državnosti.
-
Predsednici SSSR-a i SAD Mihail Gorbačov i Džordž Buš potpisali su sporazum o prestanku proizvodnje hemijskog oružja i o uništavanju tog oružja do kraja 1992.
-
Umro Vasilij Vasiljevič Kuznjecov (rus. Василий Васильевич Кузнецов), trostruki predsjednik SSSR-a.
-
Predstavnički dom američkog Kongresa izglasao zabranu prodaje kompjutera i telekomunikacione opreme SSSR-u dok Moskva ne otpočne pregovore o nezavisnosti Litvanije.
-
Peruanski političar japanskog porekla Alberto Fuđimori na predsedničkim izborima pobedio književnika Marija Vargasa Ljosu.
-
Na prvim višestranačkim parlamentarnim izborima u Čehoslovačkoj od 1946. pobedio Građanski forum Vaclava Havela.
-
Na višestranačkim izborima u Bugarskoj izbornu pobedu odnela Bugarska socijalistička partija.
-
Umro Vaso ili Vasa Čubrilović, srpski akademik, profesor Beogradskog univerziteta, ministar i istoričar.
-
Zbog neuspelog početka razgovora vlasti i opozicije u Srbiji, 8. juna, u Beogradu na Trgu Republike održan prvi protestni miting opozicije protiv vlasti Slobodana Miloševića.
-
U Bukureštu poginule četiri, povređeno oko 200 osoba, kada je policija pokušala da suzbije proteste studenata koji su se smestili u šatore u centru grada.
-
U Bukureštu je 10.000 rudara, uz podršku vlasti kako je tvrdila opozicija, rasturilo šatorsko naselje studenata koji su demonstrirali protiv vlasti u centru grada i demoliralo redakcije pojedinih listova i sedišta opozicionih stranaka.
-
Predsjedništvo SR Hrvatske preimenovalo i preustrojilo miliciju u redarstvo, te zajamčilo slobodan i siguran povratak svim iseljenim osobama iz Hrvatske koji su dobile status političkog emigranta.
-
Demonstranti protiv Vlade Rumunije vratili se na ulice Bukurešta nekoliko dana posle sukoba s policijom i rudarima lojalnim Vladi, a u kojima je poginulo pet osoba, a nekoliko desetina ranjeno.
-
U Mađarskoj je zvanično ponovo otvorena berza, koju su komunističke vlasti zatvorile 42 godine ranije.
-
Građanski rat u Nikaragvi okončan ceremonijalnom predajom oružja kontrarevolucionarnog kontraškog pokreta predsednici Violeti Barios de Čamoro.
-
Ne prihvatajući ustavne promene u Srbiji, albanski delegati pokrajinske Skupštine Kosova usvojili su Ustavnu deklaraciju i proglasili odvajanje Kosova od Srbije. Skupština Srbije je 5. 7. raspustila pokrajinsku Skupštinu, nakon čega su usledili štrajkovi i protesti kosovskih Albanaca.
-
Predsednik Bugarske Petar Mladenov podneo je ostavku zbog optužbi da je naredio da se tenkovima rasture antivladini protesti.
-
Rođena Karolina Voznjacki (dan. Caroline Wozniacki, polj. Karolina Woźniacka), danska teniserka poljskog porijekla.
-
Osnovan DSHV, prva stranka Hrvata u Vojvodini nakon uvođenja višestranačja u Vojvodini za vrijeme SFRJ.
-
Američki ratni brodovi u Persijskom zalivu stavljeni su u stanje pripravnosti zbog koncentracije iračkih trupa na kuvajtskoj granici.
-
Hrvatski sabor donio amandmane na Ustav SRH. Iz službenog naziva Hrvatske izbačen pridjev socijalistička, iz zastave je izbačena zvijezda petokraka i vraćen povijesni hrvatski grb.
-
Zakonom o Hini, usvojenom u Hrvatskom saboru, utemeljena Hrvatska izvještajna novinska agencija (HINA).
-
Iračka vojska je napala Kuvajt i okupirala ga za jedan dan. Ovaj događaj je bio povod za ostvarenje aspiracija SAD, korz Zalivski rat, o stacioniranju velikog broja vojnika na Bliskom istoku zarad očuvanja dominacije nad proizvodnjom i distribucijom nafte.
-
Afrički nacionalni kongres Nelsona Mandele odustao je, posle 29 godina, od oružane borbe protiv vlasti bele manjine u Južnoj Africi, a zauzvrat je vlada te zemlje prihvatila razgovore o okončanju sistema aparthejda.
-
Rođena Tatjana Mirković, ranije Jelača, srpska atletičarka i rekorderka u bacanju koplja.
-
Rođen Mario Baloteli Barvua (ital. Mario Balotelli Barwuah), italijanski fudbaler.
-
Predsednik Mihail Sergejevič Gorbačov vratio sovjetsko državljanstvo Aleksandru Solženjicinu, dobitniku Nobelove nagrade za književnost, koji je 1974. pod pritiskom vlasti prinuđen da emigrira na Zapad.
-
Poginuo Viktor Robertovič Coj (rus. Víktor Róbertovič Coй, kor. 빅토르 최), ruski pjevač i glumac.
-
Balvan revolucija - Nakon najave Srpskog nacionalnog veća da će raspisati referendum o autonomiji Srba u Hrvatskoj, specijalne snage hrvatske policije napale su policijske stanice u srpskim opštinama Obrovac i Benkovac. Srbi su odgovorili podizanjem barikada na saobraćajnicama, čime je počela pobuna Srba u Kninskoj krajini.
-
Dva MiG-a 21 JNA su presreli tri helikoptera MUP-a RH koji su pošli ugušiti srpsku pobunu. Zaprijetili su im rušenjem, zbog čega su se ovi vratili.
-
Jugoslavija je treći put postala svjetski prvak u košarci na 11. svjetskom šampionatu u Argentini u Buenos Airesu. Prvi put je osvojila titulu 1970. u Ljubljani, a drugi put 1978. u Manili.
-
Na centralnom gradskom trgu u Pragu 100.000 ljudi prvi put slobodno obeležilo godišnjicu invazije Varšavskog pakta na Čehoslovačku 1968.
-
Sovjetska republika Jermenija objavila je nezavisnost, a Estonija je počela pregovore o odvajanju od tadašnjeg SSSR-a.
-
U eksploziji u jami „Dobrnja-jug“ rudnika Kreka u Tuzli, koja je izazvala dotada najveću katastrofu u jugoslovenskom rudarstvu, poginulo je 180 rudara.
-
Premijeri Severne i Južne Koreje susreli su se u Seulu, na prvim zvaničnim razgovorima na visokom nivou između dveju zemalja podeljenih posle Korejskog rata 1953.
-
Kao odgovor na reviziju Ustava Srbije 1989. kojom je značajno smanjena autonomna vlast u pokrajinama Vojvodini i Kosovu, 144 albanska delegata Skupštine Kosova proglasili su u Kačaniku Ustav Republike Kosovo.
-
Parlamenti Istočne i Zapadne Nemačke potvrdili ugovor o ujedinjenju dve države.
-
Završava se šahovski turnir u Tilburgu, Holandija. Pobeđuju Vasilij Ivančuk i Gata Kamski.
-
Predsednik Zapadne Nemačke Rihard fon Vajczeker potpisao sporazum kojim će 3. oktobra 1990. dve nemačke države ponovo biti ujedinjene.
-
Savet bezbednosti Ujedinjneih nacija uveo vazdušni embargo nad Irakom i okupiranim Kuvajtom, kojim se zabranjuju svi letovi osim humanitarnih.
-
Iran i Velika Britanija su obnovili diplomatske odnose, koje je Teheran prekinuo u martu 1989. zbog knjige „Satanski stihovi“ britanskog pisca indijskog porekla Salmana Rušdija, ali su oni podignuti na ambasadorski nivo tek 1998, kad su iranske vlasti odustale od „fatve“, smrtne kazne kojom je zaprećeno Rušdiju.
-
U Skupštini Srbije usvojen nov Ustav, uveden višestranački politički sistem, a pokrajine Vojvodina i Kosovo izgubile atribute državnosti i postale teritorijalne autonomije.
-
SSSR normalizovao diplomatske odnose sa Izraelom, prekinute tokom šestodnevnog izraelsko-arapskog rata 1967. i uspostavio pune diplomatske odnose s Južnom Korejom.
-
Na aerodromu u kineskom gradu Guangdžou poginulo 127 ljudi kada je otet kineski avion udario u dva aviona na aerodromskoj pisti.
-
Nezadovoljni politikom nove hrvatske vlasti, Srbi iz Kninske krajine blokirali železnički i drumski saobraćaj i time prekinuli sve veze iz Beograda i Zagreba ka jadranskoj obali.
-
Umrla Marija Draženović Đorđević, prva žena pilot Ratnog vazduhoplovstva NOVJ i Jugoslovenske armije.
-
SSSR i Nemačka potpisali ugovor o povlačenju sovjetskih vojnika iz Nemačke do kraja 1994. U Istočnoj Nemačkoj bilo stacionirano 380.000 sovjetskih vojnika s 220.000 članova porodica.
-
U crkvi Svetog Vasilija Blaženog na Crvenom trgu u Moskvi održana prva liturgija posle 73 godine.
-
Umro Leonard Bernstajn (engl. Leonard Bernstein), američki kompozitor, dirigent, autor, predavač muzike i pijanista.
-
Prva službena utakmica Hrvatske fudbalske reprezentacije, protiv SAD-a na Maksimiru. Završilo 2:1 za Hrvatsku.
-
Sa rečenicom Gorana Milića, „Dobro veče, Jugoslavijo“, u 22. časa na drugom programu TV Sarajevo počelo je emitovanje informativnog jugoslovenskog kanala YUTEL u trajanju od sat vremena.
-
Ukrajinski premijer Vitalij Masol prinuđen da podnese ostavku posle masovnih studentskih protesta. To je bio prvi funkcioner Sovjetskog Saveza koji je otišao sa vlasti pod pritiskom javnosti.
-
Kina objavila rezultate popisa stanovništva prema kom njena populacija 1,013 milijardi ljudi.
-
Meri Robinson na prvim predsedničkim izborima posle 17 godina, postala prva predsednica Irske.
-
Rođen David de Hea Kintana (šp. David de Gea Quintana), španski fudbaler, golman.
-
Započeta je World Wide Web, jedna od najvažnijih usluga interneta koja nam omogućava gledanje mnogih internetskih stranica.
-
Muzički skandal: Sastav Milli Vanilli, koji je osvojio Grammyja za najboljeg izvođača 1990., nije pjevao vokale, već je sve snimljeno na playback.
-
NATO i Varšavski pakt načelno se dogovorili o drastičnom smanjenju konvencionalnog naoružanja. Prvi dogovor o konvencionalnom naoružanju dva vojna saveza posle II svetskog rata.
-
Pop sastavu Milli Vanilli oduzet je Grammy jer uopće nisu rabili vlastite vokale na albumu u.Girl You Know Itu.s Trueu.
-
Ujedinjene su dve nemačke države nastale posle sloma Trećeg rajha u Drugom svetskom ratu i prestala je da postoji Nemačka Demokratska Republika.
-
Prva žena-premijer u historiji Velike Britanije Margaret Thatcher podnijela ostavku nakon više od 11 godina na mjestu premijera.
-
Ministar finansija John Major izabran je za premijera i šefa Konzervativne stranke Velike Britanije, nakon ostavke Margaret Thatcher.
-
Vijeće Sigurnosti UN usvojilo rezoluciju o upotrebi svih mjera radi izbacivanja Iraka iz Kuvajta ukoliko se iračke trupe ne povuku do 15. januara 1991.
-
Rođen Sven Magnus Jen Karlsen (norv. Sven Magnus Øen Carlsen), norveški šahovski velemajstor.
-
Umro Vladimir-Vlado Dedijer, akademik, istoričar, publicista novinar i učesnik Narodnooslobodilačke borbe.
-
Posle ujedinjenja Nemačke, koalicija desnog centra kancelara Helmuta Kola odnela ubedljivu pobedu na prvim svenemačkima izborima od 1932.
-
Umro Aaron Copland, američki skladatelj i dirigent, dobitnik Pulitzerove nagrade za balet.
-
Rođen Aleksandar Aleksandrovič Menjkov (rus. Александр Александрович Меньков), ruski skakač u dalj.
-
Leh Valensa, bivši lider sindikata „Solidarnost“, pobedio na predsedničkim izborima u Poljskoj.
-
Na prvim višestranačkim izborima u Srbiji nakon 45 godina vladavine komunista, pobedila Socijalistička partija Srbije, bivši komunisti, a za predsednika Srbije izabran lider te partije Slobodan Milošević.
-
Na prvim demokratskim izborima u Haitiju za predsednika izabran populistički sveštenik Žan Bertran Aristid.
-
Šef sovjetske diplomatije Eduard Ševarnadze, ključna ličnost sovjetskih reformi koje su dovele do okončanja "hladnog rata", podneo ostavku upozorivši Parlament na opasnost uspostavljanja diktatorskog poretka u zemlji.
-
Tri vodeće stranke objavile koaliciju: Alija Izetbegović iz SDA izabran za predsjednika republičkog Predsjedništva, Jure Pelivan iz HDZ-a izabran za premijera, a Momčilo Krajišnik iz SDS-a izabran za predsjednika Skupštine BiH.
-
Vlada Albanije naredila uklanjanje svih Staljinovih statua i svih simbola koji nose njegovo ime.
-
Službeno je proglašena Zastava Republike Hrvatske, koja se sastoji od triju jednako širokih vodoravnih pruga crvene, bijele i plave boje s grbom Republike Hrvatske u sredini.
-
Vlada hrvatskih Srba na čelu s Milanom Babićem objavila je osnivanje Srpske autonomne oblasti Krajine.
-
Lider sindikalnog pokreta "Solidarnost" Lech Wales preuzeo, posle izborne pobede, dužnost predsednika Poljske.
-
Sabor Hrvatske usvojio novi, tzv. Božićni Ustav kojim je Republika Hrvatska proglašena za nacionalnu državu hrvatskog naroda.
-
Tim Berners-Lee izvršio prvu uspješnu komunikaciju računara preko interneta.
-
Skupština Slovenije proglasila samostalnost te republike, nakon plebiscita 23. decembra na kome se 86 odsto glasača izjasnilo za nezavisnu slovenačku državu.
-
Rođen Denis Dimitrijevič Čerišev (rus. Дени́с Дми́триевич Че́рышев), ruski fudbaler.
